NIEUWE RICHTIJNEN GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN OKTOBER 2024
Bij de volgende lokale verkiezingen zal u niet langer verplicht zijn om naar de stembus te gaan. De Vlaamse regering schaft deopkomstplichtvoor de gemeenteraads- en de provincieverkiezingen af. En, ook de burgemeester zal vanaf 2024 op een meer rechtstreekse manier verkozen worden.. (VRTNWS 20 juli 2020)
Ook de manier waarop de burgemeester wordt aangeduid, verandert. De kandidaat met de meeste voorkeurstemmen in de grootste fractie van de coalitie, wordt vanaf 2024automatisch burgemeester. Bovendien heeft delijsttrekkervan de grootste lijst vanaf de volgende verkiezingen veertien dagen lang een exclusief initiatiefrecht om een coalitie te vormen.
De regering wil op die manier de partijpolitieke afspraken achter de schermen, waarbij bedisseld wordt wie burgemeester wordt of waarbij partijen met een voorakkoord de grootste lijst buitenspel zetten, aan banden leggen.
Daarnaast verdwijnt ook deinvloed van de lijststem.Nu is het zo dat kandidaten met weinig voorkeurstemmen toch verkozen geraken, omdat ze een goede plaats op de lijst hadden. Dat gaat dan soms ten koste van kandidaten die op een lagere plaats stonden, maar wel meer stemmen haalden. Vanaf 2024 zullen alleen nog devoorkeurstemmenbepalend zijn.
Ook zal het niet meer mogelijk zijn omvolmachtente ronselen van mensen die niet in staat zijn om te komen stemmen, bijvoorbeeld in woonzorgcentra. Een volmacht geven op basis van een attest - zoals een doktersbriefje - blijft mogelijk, maar de regering schrapt de verklaring op eer.
Tot slot gebeurt de installatie van de nieuwe gemeenteraad vanaf 2024 indecemberin plaats van in januari en voert de Vlaamse regering de constructieve motie van wantrouwen in op lokaal niveau. Dat laatste moet situaties van onbestuurbaarheid helpen oplossen, al zal ze niet ingediend kunnen worden in het eerste en het laatste jaar van de legislatuur.
Vlaams minister Somers wil juridisch afdwingbare voorakkoorden vanaf 2024 onmogelijk maken! ( 2022 12 09 VRT NWS )
Partijen zullen niet langerjuridisch afdwingbare voorakkoordenkunnen afsluiten. Vanaf de volgende lokale verkiezingen, in 2024, zal Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) de officiële documenten die daarvoor moeten worden ingevuld pas vrijgeven op de avond van de verkiezingen. Omdat partijen zo'n voordracht akte van burgemeester en schepenenmaar één keerkunnen invullen, worden afdwingbare voorakkoorden de facto zo goed als onmogelijk. Maar of informele voorakkoorden daardoor ook tot het verleden zullen gaan behoren, is veel minder duidelijk.
"Tot nu bestond het systeem dat partijen achter de rug van de kiezers afspraken konden maken om samen te besturen", zegt Bart Somers. "Ze deden dat vóór de verkiezingen zonder dat aan de kiezer te laten weten. Om zo'n voorakkoord te sluiten moet een zogenoemde voordacht akte worden ingevuld, een officieel document dat nieuwe coalitiepartners maar één keer mogen invullen."
Dit is goed voor onze democratie, want de stem van de kiezer zal zwaarder doorwegen dan in het verleden
"We geven die nieuwe documenten maar vrij de avond van de verkiezingen zelf, zodat je niet op voorhand je voorakkoord kan bezegelen met een afdwingbare document", legt Somers uit. Met andere woorden: verplichten tot samenwerking vóór de verkiezingen is niet langer evident. "Mensen kunnen altijd afspraken maken, maar ze kunnen ze niet maken op een manier dat ze elkaar in een greep kunnen houden."
"Het zullen minder de partijen, maar wel de burgers zijn die zullen kunnen beslissen wie de volgende coalitie in de gemeente zal vormen", aldus Somers.
Dit is goed voor onze democratie, want de stem van de kiezer zal zwaarder doorwegen dan in het verleden."
Het enige verschil is dat je de paperassen maar de dag van de verkiezingen in orde zal kunnen brengen.
Professor Lokale politiek Herwig Reynaert (Universiteit Gent) denkt niet dat de maatregel informele voorakkoorden onmogelijk zal maken. "Ondanks de nieuwe maatregel zullen er sowieso nog voorakkoorden worden gesloten."Het enige verschil is dat je de paperassen maar de dag van de verkiezingen in orde zal kunnen brengen."
Dat de democratie gebaat is bij de nieuwe maatregel wil Reynaert ook relativeren. "Als men vooral de burger inspraak wil geven, laat dan vooral teruggaan naar het systeem dat vroeger panacheren heette, zodat je over de partijpolitieke grenzen heen een stem kan uitbrengen." met het huidige systeem wordt de kiezer volgens hem verplicht om op één en dezelfde kieslijst te blijven om zijn stem uit te brengen.
Mijn persoonlijke commentaar:
Ik sta 100 % achter het panacheren en dat moet kunnen omdat we in een digitaal tijdperk zitten. Als dit niet digitaal kan, dan is dit een hel voor de tellers.
Maar hoeveel stemmen kun je dan uitbrengen? Je kunt een kopstem op 1 lijst uitbrengen of naamstemmen op verschillende lijsten. Dan moet je volgens mij evenveel naamstemmen geven als er kandidaten zijn. Dan is iedere stem evenwaardig!
Bijvoorbeeld: Er zijn 21 kandidaten in Gistel, dan verdeel je aan de computer je stemmen over 10 CD&V, 5 GROEN, 1 VLD, 3 VOORUIT, 2 NVA = 21
Je zou ook kunnen toelaten dat bijvoorbeeld in Gistel maximum 21 kandidaten mogen worden aangeduid!
Webmaster Pierre Tavernier (° 19/03/1957) Irislaan 1 8470 Gistel West-Vlaanderen België Europa / email: pierre.tavernier2@telenet.be / Auteur www.fietskaart.be